ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
Back Clinic Personal Injury ក្រុម Chiropractic ។ ការរងរបួសពីឧបទ្ទវហេតុមួយមិនត្រឹមតែអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់រាងកាយអ្នក ឬមនុស្សជាទីស្រឡាញ់ប៉ុណ្ណោះទេ ការពាក់ព័ន្ធនឹងករណីរបួសផ្ទាល់ខ្លួនអាចជាស្ថានភាពស្មុគស្មាញ និងតានតឹងក្នុងការគ្រប់គ្រង។ ប្រភេទនៃកាលៈទេសៈទាំងនេះជាអកុសលជារឿងធម្មតា ហើយនៅពេលដែលបុគ្គលម្នាក់ត្រូវប្រឈមមុខនឹងការឈឺចាប់ និងភាពមិនស្រួលជាលទ្ធផលនៃរបួសពីគ្រោះថ្នាក់ ឬស្ថានភាពមូលដ្ឋានដែលត្រូវបានធ្វើឱ្យកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរដោយរបួស ការស្វែងរកការព្យាបាលត្រឹមត្រូវសម្រាប់បញ្ហាជាក់លាក់របស់ពួកគេអាចជាបញ្ហាប្រឈមមួយផ្សេងទៀត។ ដោយខ្លួនឯង។
ការចងក្រងអត្ថបទរបួសផ្ទាល់ខ្លួនរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez បង្ហាញពីករណីរបួសផ្ទាល់ខ្លួនជាច្រើន រួមទាំងគ្រោះថ្នាក់រថយន្តដែលបណ្តាលឱ្យមានស្នាមរបួស ខណៈពេលដែលការសង្ខេបផងដែរនូវការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពជាច្រើនដូចជា ការថែទាំព្យាបាលតាមបែប chiropractic ។ សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែមសូមទាក់ទងមកយើងខ្ញុំតាមលេខ (៩១៥) ៨៥០-០៩០០ ឬផ្ញើសារដើម្បីទូរស័ព្ទទៅវេជ្ជបណ្ឌិត Jimenez ផ្ទាល់តាមរយៈលេខ (៩១៥) ៥៤០-៨៤៤៤ ។
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការថែទាំរបួស , ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
តើមានអនុសាសន៍អ្វីខ្លះសម្រាប់របួសសាច់ដុំដែលទាញដើម្បីជាសះស្បើយពេញលេញ?
ទាញពេលវេលាស្តារសាច់ដុំ
សាច់ដុំទាញ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់តាមវេជ្ជសាស្ត្រថាជាសំពាធ កើតឡើងនៅពេលដែលសរសៃសាច់ដុំត្រូវបានលាតសន្ធឹងឆ្ងាយពេក ហើយជួនកាលមានការរហែក។ របួសសាច់ដុំទាញជាធម្មតាចាប់ផ្តើមជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃ។ ការរងរបួសស្រាលអាចជាសះស្បើយទាំងស្រុងក្នុងរយៈពេលពីមួយទៅបីសប្តាហ៍ ប៉ុន្តែការប៉ះពាល់ ឬទឹកភ្នែកធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ អាស្រ័យលើភាពធ្ងន់ធ្ងរអាចចំណាយពេលពី 12 ទៅ XNUMX សប្តាហ៍ ឬយូរជាងនេះ។ (Fernandes TL, Pedrinelli A., & Hernandez AJ 2015 ) ការសម្រាក ការផ្តល់ជាតិទឹក អាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងការត្រលប់ទៅសកម្មភាពវិញយឺតៗអាចជួយពន្លឿនពេលវេលានៃការព្យាបាល។
ការកំណត់ពេលវេលា
ពេលវេលាសម្រាប់ការជាសះស្បើយពីសាច់ដុំទាញគឺអាស្រ័យលើភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរបួស។
សាច់ដុំទាញជាធម្មតាត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាបីថ្នាក់ ដោយផ្អែកលើកម្រិត និងទំហំនៃសរសៃសាច់ដុំទាញ ដូចខាងក្រោម (មន្ទីរពេទ្យសម្រាប់ការវះកាត់ពិសេស ឆ្នាំ 2024 )
ថ្នាក់ទី 1 (កម្រិតស្រាល)
ជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពីរបីថ្ងៃ។
ការហែកមីក្រូទស្សន៍ ឬលាតសន្ធឹងក្នុងសរសៃសាច់ដុំ។
វាអាចមានអារម្មណ៍ឈឺ ប៉ុន្តែអ្នកនៅតែអាចប្រើសាច់ដុំបាន។
ថ្នាក់ទី 2 (មធ្យម)
ជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេល 4 ទៅ 6 សប្តាហ៍។
ការរហែកមួយផ្នែកនៅក្នុងសាច់ដុំបណ្តាលឱ្យមានការឈឺចាប់ និងហើមគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដែលធ្វើឱ្យវាពិបាកក្នុងការផ្លាស់ទី ឬប្រើសាច់ដុំដែលរងរបួស។
ថ្នាក់ទី 3 (ធ្ងន់ធ្ងរ)
ជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែ
ប្រភេទនៃភាពតានតឹងសាច់ដុំនេះបណ្តាលឱ្យមានការរហែកពេញលេញដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា rupture ។
វាបណ្តាលឱ្យមានការឈឺចាប់ខ្លាំង ហើមខ្លាំង និងអសមត្ថភាពក្នុងការប្រើសាច់ដុំ។
ការវះកាត់អាចត្រូវបានទាមទារក្នុងករណីខ្លះ។
សាច់ដុំធំៗ ដូចជាសរសៃពួរ និង quadriceps អាចចំណាយពេលយូរដើម្បីជាសះស្បើយជាងសាច់ដុំតូចៗ ដោយសារទំហំរបស់វាកើនឡើង និងបន្ទុកទម្ងន់ធំជាង។
ផ្នែករាងកាយងាយនឹងរងរបួស
ខាងក្រោមនេះគឺងាយនឹងមានសម្ពាធសាច់ដុំ ទាញ ឬទឹកភ្នែក (Nölle LV et al ។ , 2022 )
ក - Levator scapulae និង trapezius
ស្មា - សាច់ដុំដៃបង្វិល
ខ្នងខាងក្រោម - ឆ្អឹងខ្នង erector
ក្រលៀន - ប្រដាប់បន្តពូជ
ផ្នែកខាងមុខនៃភ្លៅ - quadriceps
នៅខាងក្រោយភ្លៅ - សរសៃពួរ
កូនគោ - gastrocnemius និង soleus
ដំណាក់កាលព្យាបាល និងកត្តា
សាច់ដុំទាញបានជាសះស្បើយជាបីដំណាក់កាលដែលអាចព្យាករណ៍បាន ទោះបីជាពេលវេលា និងការវិវត្តន៍អាចប្រែប្រួលតាមបុគ្គលម្នាក់ៗ និងកម្រិតរបួស (Baoge L. et al., 2012 ).
ដំណាក់កាលរលាក (សូន្យទៅបីថ្ងៃ)
នៅពេលទាញសាច់ដុំ រាងកាយមានប្រតិកម្មភ្លាមៗជាមួយនឹងប្រតិកម្មរលាក ដែលអាចរួមមាន ហើម ក្រហម ស្នាមជាំ និងការឈឺចាប់។
ការសម្រាកគឺមានសារៈសំខាន់ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ដើម្បីការពារកុំឱ្យរបួសកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ដំណាក់កាលជួសជុល (ពី 21 ទៅ XNUMX ថ្ងៃ)
សរសៃសាច់ដុំដែលខូចត្រូវបានជួសជុល និងដុះឡើងវិញក្នុងដំណាក់កាលនេះ។
Collagen បំពេញក្នុងទឹកភ្នែក ដើម្បីបង្កើតឡើងវិញនូវជាលិកាសាច់ដុំដែលខូច។
ចលនាទន់ភ្លន់ និងសកម្មភាពងាយស្រួលអាចជួយឱ្យសរសៃចងបានត្រឹមត្រូវ និងកាត់បន្ថយភាពរឹង។
ចាប់ផ្តើមរំកិលសាច់ដុំដែលទាញយឺតៗឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ប៉ុន្តែជៀសវាងសកម្មភាពច្រើនពេកឆាប់ពេក ព្រោះវាអាចពន្យារ និងពន្យារការព្យាបាល។
ដំណាក់កាលជួសជុល (បីសប្តាហ៍ទៅមួយឆ្នាំ)
ជាលិកាជួសជុលកាន់តែរឹងមាំ និងសម្របខ្លួនទៅនឹងចលនាទៀងទាត់។
ជាលិកាស្លាកស្នាម អាចបង្កើតបាន។ការបន្ថែមសកម្មភាពបន្ថែមទៀត ការលាតសន្ធឹង និងការពង្រឹងលំហាត់ប្រាណបន្តិចម្តងៗជួយព្យាបាលសាច់ដុំដែលទាញ ហើយត្រឡប់ទៅមានកម្លាំង និងមុខងារពេញលេញវិញ ប៉ុន្តែគួរតែត្រូវបានធ្វើយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីជៀសវាងការរងរបួសឡើងវិញ។
ការព្យាបាលលឿនជាងមុន
ដើម្បីជួយពន្លឿនការងើបឡើងវិញពីសាច់ដុំទាញ សូមសាកល្បងយុទ្ធសាស្ត្រសាមញ្ញទាំងនេះ៖ (Baoge L. et al., 2012 ) (Laumonier T. & Menetrey J. 2016 )
សម្រាក
ជៀសវាងសកម្មភាពដែលបង្កឱ្យមានការឈឺចាប់ ប៉ុន្តែធ្វើចលនាសាច់ដុំថ្នមៗ ដើម្បីការពារការរឹង។
ការសម្រាកយូរអាចពន្យឺតការជាសះស្បើយ ដូច្នេះត្រូវរក្សាតុល្យភាពរវាងការសម្រាក និងលំហាត់ប្រាណ។
ទឹកកក
បន្ថែមទឹកកករយៈពេល 10-20 នាទីសម្រាប់រយៈពេល 48 ម៉ោងដំបូង ដើម្បីកាត់បន្ថយការហើម និងការឈឺចាប់។
ទឹកកកជួយគ្រប់គ្រងការរលាកដោយកម្រិតលំហូរឈាមទៅកាន់កន្លែងរបួស។
បង្ហាប់
ប្រើស្រោមជើងបង្ហាប់ ឬរុំផ្នែកដែលរងរបួសក្នុងបង់រុំ ដើម្បីជួយកាត់បន្ថយការហើម។
ត្រូវប្រាកដថាការចងមិនតឹងពេក ដូច្នេះឈាមរត់មិនត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។
កម្ពស់
លើកតំបន់ដែលរងរបួសខាងលើកម្រិតបេះដូងពេញមួយថ្ងៃ។
នេះជួយកាត់បន្ថយការហើមដោយអនុញ្ញាតឱ្យសារធាតុរាវហូរចេញពីកន្លែងរបួស។
កំដៅ
បន្ទាប់ពីពីរទៅបីថ្ងៃដំបូង ការព្យាបាលដោយកំដៅជួយបង្កើនចរាចរឈាម និងធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវភាពបត់បែន ជួយឱ្យសាច់ដុំជាសះស្បើយ។
ញ៉ាំអាហារដែលមានសុខភាពល្អ
ទទួលបានប្រូតេអ៊ីនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការជួសជុលសាច់ដុំ។
រក្សាសំណើម
ផឹកទឹកឱ្យបានច្រើន ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ចលនាឈាមរត់ និងសាច់ដុំ។
ម៉ាស្សា និងព្យាបាលរាងកាយ
ការធ្វើអន្តរាគមន៍ដោយដៃទាំងនេះអាចធ្វើអោយឈាមរត់បានប្រសើរឡើង ជួយកាត់បន្ថយស្លាកស្នាម និងស្តារជួរនៃចលនាឡើងវិញ។
ឱសថគ្មានវេជ្ជបញ្ជា
ប្រសិនបើចាំបាច់ ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាកដែលមិនមែនជាស្តេរ៉ូអ៊ីតដែលគ្មានវេជ្ជបញ្ជាដូចជា Advil ឬ Motrin (ibuprofen) និង Aleve (naproxen sodium) អាចជួយដល់ការឈឺចាប់ និងហើមបាន។
ប្រើតែតាមការណែនាំប៉ុណ្ណោះ។
ជំហានទាំងនេះអាចជួយលើកកម្ពស់ការជាសះស្បើយលឿនជាងមុន និងពន្លឿនការត្រឡប់ទៅសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃធម្មតាវិញ។
ពេលណាត្រូវបន្តសកម្មភាពធម្មតា។
បុគ្គលម្នាក់ៗអាចត្រូវការពេលមួយទៅពីរសប្តាហ៍ដើម្បីជាសះស្បើយ មុនពេលចាប់ផ្តើមសកម្មភាពធម្មតាឡើងវិញសម្រាប់កម្រិតស្រាល។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់របួសធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ វាអាចចំណាយពេលពី 4 ទៅ 6 សប្តាហ៍ ឬយូរជាងនេះ ដើម្បីត្រឡប់ទៅសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃទាំងអស់។ (Harvard Health Publishing, 2023 ) វាចាំបាច់ក្នុងការត្រលប់ទៅសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃបន្តិចម្តងៗ ដើម្បីជៀសវាងការរងរបួសឡើងវិញ ដែលអាចពន្យារ និងពន្យារការព្យាបាល។ អនុវត្តតាមការណែនាំទាំងនេះ ដើម្បីជាសះស្បើយពីសាច់ដុំទាញដោយសុវត្ថិភាព និងឆាប់រហ័ស (Kraemer W., Denegar C., & Flanagan S. 2009 )
នៅពេលដែលការឈឺចាប់បានធូរស្រាល ការហើមបានថយចុះ ហើយសាច់ដុំមានអារម្មណ៍ល្អ ចូរចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងលំហាត់ដែលមានផលប៉ះពាល់តិច។
ចាប់ផ្តើមសកម្មភាពធម្មតាឡើងវិញបន្តិចម្តងៗ ជៀសវាងការហៀរសំបោរនៅតំបន់ដែលរងរបួស។
បង្កើនកម្រិតសកម្មភាពបន្តិចម្តងៗ ហើយឈប់ប្រសិនបើមានការឈឺចាប់ណាមួយ។
ជៀសវាងសកម្មភាពនឿយហត់ដែលដាក់សម្ពាធខ្លាំងលើសាច់ដុំដែលរបួសរហូតដល់សាច់ដុំបានជាសះស្បើយទាំងស្រុង។
ទាក់ទងអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព
ខណៈពេលដែលសាច់ដុំទាញភាគច្រើនជាសះស្បើយជាមួយនឹងការថែទាំតាមផ្ទះ សូមស្វែងរកការយកចិត្តទុកដាក់ពីគ្រូពេទ្យប្រសិនបើ៖ (Penn Medicine ឆ្នាំ 2023 )
ការឈឺចាប់នៅតែបន្តឬកាន់តែអាក្រក់បន្ទាប់ពី 10 ទៅ XNUMX ថ្ងៃ។
នេះអាចបង្ហាញពីរបួសធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ដូចជាសាច់ដុំរហែកធ្ងន់ធ្ងរ។
ការឈឺចាប់ខ្លាំង ការបាត់បង់ចលនា និងកម្លាំង និងការហើមរំខានដល់សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ឬបង្ហាញសញ្ញានៃការកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ទោះបីជាការសម្រាក និងការថែទាំខ្លួនឯងក៏ដោយ។
វាពិបាកក្នុងការផ្លាស់ទីតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់ ឬសាច់ដុំមិនអាចទ្រាំទ្របាន ដែលបង្ហាញពីរបួសកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
មានសញ្ញានៃការឆ្លងមេរោគ រួមមានការឡើងក្រហម ក្តៅ ហើម ឬក្តៅខ្លួន ជាពិសេសប្រសិនបើស្បែកត្រូវបានកាត់ ឬខូចនៅជិតកន្លែងរបួស។
មានស្នាមជាំខុសពីធម្មតា ឬការខូចទ្រង់ទ្រាយដែលអាចមើលឃើញ ដែលអាចបង្ហាញពីការបាក់ឆ្អឹងដែលទាមទារការវាយតម្លៃប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ។
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពអាចណែនាំការសិក្សាអំពីរូបភាព ដូចជា MRI អ៊ុលត្រាសោន ឬកាំរស្មីអ៊ិច ដើម្បីវាយតម្លៃពីទំហំនៃរបួស បដិសេធការបាក់ឆ្អឹង ឬពិនិត្យមើលទឹកភ្នែកសាច់ដុំ។
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងព្យាបាលរោគ ព្យាបាលតាមមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខុមាលភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ និងការពាររបួស។ ទាក់ទងនឹងការឈឺចាប់សាច់ដុំ អ្នកឯកទេសដូចជា chiropractors, acupuncturists, និងអ្នកម៉ាស្សាអាចជួយបន្ថយការឈឺចាប់តាមរយៈការកែតម្រូវឆ្អឹងខ្នងដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនវាឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
និយាយថាលាហើយការឈឺចាប់ជាមួយនឹងការថែទាំតាមបែប Chiropractic
VIDEO
ឯកសារយោង
Fernandes, TL, Pedrinelli, A., & Hernandez, AJ (2015) ។ របួសសាច់ដុំ - សរីរវិទ្យា រោគវិនិច្ឆ័យ ការព្យាបាល និងការបង្ហាញគ្លីនិក។ Revista brasileira de ortopedia, 46(3), 247–255។ doi.org/10.1016/S2255-4971(15)30190-7
មន្ទីរពេទ្យសម្រាប់ការវះកាត់ពិសេស។ JNR, MD (២០២៤)។ ភាពតានតឹងសាច់ដុំ: មូលហេតុ, រោគសញ្ញា, ការព្យាបាល។ www.hss.edu/conditions_muscle-strain.asp
Nölle, LV, Mishra, A., Martynenko, OV, & Schmitt, S. (2022)។ ការវាយតម្លៃនៃភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរបួសសាច់ដុំនៅក្នុងគំរូរាងកាយរបស់មនុស្សសកម្ម។ ទិនានុប្បវត្តិនៃឥរិយាបទមេកានិចនៃសម្ភារៈជីវវេជ្ជសាស្ត្រ, 135, 105463 ។ doi.org/10.1016/j.jmbbm.2022.105463
Baoge, L., Van Den Steen, E., Rimbaut, S., Philips, N., Witvrouw, E., Almqvist, KF, Vanderstraeten, G., & Vanden Bossche, LC (2012)។ ការព្យាបាលរបួសសាច់ដុំគ្រោងឆ្អឹង: ការពិនិត្យឡើងវិញ។ ISRN orthopedics, 2012, 689012 ។ doi.org/10.5402/2012/689012
Laumonier, T., & Menetrey, J. (2016) ។ ការរងរបួសសាច់ដុំនិងយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ការកែលម្អការជួសជុលរបស់ពួកគេ។ ទិនានុប្បវត្តិនៃការពិសោធន៍ Orthopaedics, 3(1), 15 ។ doi.org/10.1186/s40634-016-0051-7
ការបោះពុម្ពផ្សាយសុខភាពរបស់ហាវ៉ាដ។ (២០២៣)។ សំពាធសាច់ដុំ។ www.health.harvard.edu/staying-healthy/muscle-strain-a-to-z
Kraemer, W., Denegar, C., & Flanagan, S. (2009) ។ ការជាសះស្បើយពីរបួសក្នុងកីឡា៖ ការពិចារណាក្នុងការផ្លាស់ប្តូរពីការថែទាំសុខភាពទៅការថែទាំសុខភាព។ សុខភាពកីឡា, 1(5), 392–395។ doi.org/10.1177/1941738109343156
Penn វេជ្ជសាស្ត្រ។ (២០២៣)។ សំពាធ។ www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/strains
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការឈឺចាប់រ៉ាំរ៉ៃ , ជំងឺសរសៃប្រសាទ , ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
បុគ្គលដែលមានការឈឺចាប់រ៉ាំរ៉ៃបន្ទាប់ពីមានរបួសស្រាល វះកាត់ ឬរបួសអាចនឹងមានរោគសញ្ញាការឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ។ តើរោគសញ្ញា រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាលមានអ្វីខ្លះ?
រោគសញ្ញាឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ដែលស្មុគស្មាញ
រោគសញ្ញា dystrophy sympathetic reflex (RSDS) ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជារោគសញ្ញាការឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ (CRPS) គឺជា ឈឺរ៉ាំរ៉ៃ ស្ថានភាពដែលមនុស្សម្នាក់ជួបប្រទះការឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប់លាប់នៅក្នុងអវយវៈ ជាធម្មតាបន្ទាប់ពីការរងរបួសនោះ គឺធ្ងន់ធ្ងរជាងការប៉ះទង្គិចដំបូងយ៉ាងខ្លាំង។ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាជំងឺ neuroinflammatory ដែលការឆ្លើយតបរបស់រាងកាយទៅនឹងការរងរបួសត្រូវបានគ្រប់គ្រងមិនប្រក្រតី។ ស្ថានភាពនេះត្រូវបានកំណត់លក្ខណៈដោយការឈឺចាប់ឆេះធ្ងន់ធ្ងរ ជាញឹកញាប់នៅលើដៃ ឬជើង ដែលអាចកើតឡើងបន្ទាប់ពីមានរបួសតិចតួច ការវះកាត់ ឬរបួស។ វាត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការប្រែប្រួលមិនធម្មតានៃសីតុណ្ហភាពស្បែក ហើម និងភាពរសើបចំពោះការប៉ះ ដែលជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់សរសៃប្រសាទ ស្បែក សាច់ដុំ សរសៃឈាម និងឆ្អឹងរបស់តំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់។ ឈ្មោះផ្សេងទៀតដែលគេស្គាល់រួមមាន:
បុព្វហេតុ
រោគសញ្ញានៃដៃស្មា
Sudeck's Atrophy
មូលហេតុ
CRPS គឺជាការឈឺចាប់រ៉ាំរ៉ៃដែលគេជឿថាបណ្តាលមកពីការមិនដំណើរការនៃប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទកណ្តាល ឬគ្រឿងកុំព្យូទ័រ។ (វិទ្យាស្ថានជាតិនៃជំងឺសរសៃប្រសាទនិងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលឆ្នាំ 2017 ) ។ វា ពាក់ព័ន្ធនឹងការរលាក និងការរំជើបរំជួលមិនធម្មតានៃជាលិកាសរសៃប្រសាទ ដែលនាំឱ្យមានការរុញច្រានមិនធម្មតាតាមសរសៃប្រសាទដែលប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាម និងស្បែក។ ការសិក្សាអំពីសត្វបង្ហាញថា norepinephrine ដែលជា catecholamine បញ្ចេញចេញពីសរសៃប្រសាទអាណិតអាសូរ ទទួលបានសមត្ថភាពក្នុងការធ្វើឱ្យផ្លូវឈឺចាប់បន្ទាប់ពីជាលិកា ឬរបួសសរសៃប្រសាទ ជាលទ្ធផល CRPS ។ ទ្រឹស្ដីមួយទៀតគឺថា CRPS ដែលបន្ទាប់ពីការរងរបួសគឺបណ្តាលមកពីការបង្កឱ្យមានការឆ្លើយតបនៃប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ និងរោគសញ្ញានៃការរលាកជាបន្តបន្ទាប់ (ហើម ក្រហម ក្តៅ)។ (Goh EL, Chidambaram S., & Ma, D. 2017 ) វាត្រូវបានគេជឿថាមានមូលហេតុជាច្រើនដែលបង្កើតរោគសញ្ញាស្រដៀងគ្នា។
កេះ
វាអាចមានកត្តាជាច្រើន រួមទាំង៖
មានរោគសញ្ញា
CRPS ជាធម្មតាប៉ះពាល់ដល់ចុងម្ខាង (ដៃ ជើង ដៃ ឬជើង)។ រោគសញ្ញាចម្បងគឺការឈឺចាប់ខ្លាំង, បន្ត។ (វិទ្យាស្ថានជាតិនៃជំងឺសរសៃប្រសាទនិងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលឆ្នាំ 2017 )
ការឈឺចាប់
ហើម
បង្កើនភាពប្រែប្រួលនៃស្បែក
ភាពរសើបខ្លាំងចំពោះការប៉ះ ជារឿយៗបណ្តាលឱ្យមានពិការភាពខ្លាំងនៅក្នុងអវយវៈដែលរងផលប៉ះពាល់។
រឹង និងហើមក្នុងសន្លាក់ដែលរងផលប៉ះពាល់
ការផ្លាស់ប្តូរពណ៌ស្បែក - ចំណុចពណ៌ស្វាយ ស្លេក ក្រហម។
សីតុណ្ហភាពស្បែកប្រែប្រួល - ក្តៅ ឬត្រជាក់ជាងចុងម្ខាងទៀត។
ការផ្លាស់ប្តូរវាយនភាពស្បែក - ភ្លឺចាំងស្តើងបែកញើស។
ការផ្លាស់ប្តូរទម្រង់ក្រចក និងសក់។
ឧទាហរណ៍ ការឈឺចាប់អាចរាលដាលពីម្រាមដៃទៅដៃទាំងមូល និងចុងម្ខាង ឬពីឆ្វេងទៅដៃស្តាំ។
ភាពតានតឹងអារម្មណ៍អាចបណ្តាលឱ្យរោគសញ្ញាកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ ។
អ្នកជំនាញខ្លះណែនាំ ដំណាក់កាលបីដែលការផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់កើតឡើងនៅលើស្បែក សាច់ដុំ សន្លាក់ សរសៃចង និងឆ្អឹងរបស់អ្នកដែលមានបញ្ហា។Harvard Health Publishing, 2023 ). ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការស្រាវជ្រាវបន្ថែមគឺចាំបាច់។
ដំណាក់កាល
ដំណាក់កាលមួយ
មានរយៈពេលពី 1 ទៅ 3 ខែ
ឈឺចាប់ខ្លាំង រលាក
ស្បូនស្ពឹក
ការរឹងរួមគ្នា
សក់ដុះលឿន
ការផ្លាស់ប្តូរពណ៌ស្បែក និងសីតុណ្ហភាព (Stanford Medicine ឆ្នាំ 2025 )
ដំណាក់កាលទី 2
មានរយៈពេលពី 3 ទៅ 6 ខែ
ការឈឺចាប់កាន់តែខ្លាំងឡើង
ហើម
ការលូតលាស់សក់ថយចុះ
ក្រចកត្រូវបានប្រេះ, ផុយ, ចង្អូរ, ស្នាមប្រឡាក់
ឆ្អឹងទន់
សន្លាក់រឹង
សម្លេងសាច់ដុំខ្សោយ
ដំណាក់កាលទីបី
ការឈឺចាប់គឺបន្ត
សាច់ដុំ atrophy
ការចល័តមានកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ
ការផ្លាស់ប្តូរដែលមិនអាចផ្លាស់ប្តូរបានចំពោះស្បែក និងឆ្អឹង
ការកន្ត្រាក់នៃសាច់ដុំនិងសរសៃពួរ - អវយវៈអាចរមួល
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
ប្រវត្តិគ្លីនិករបស់អ្នកជំងឺ - សញ្ញា និងរោគសញ្ញាគឺជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យគឺពិបាកព្រោះរោគសញ្ញាជាច្រើនជាន់គ្នានឹងលក្ខខណ្ឌផ្សេងទៀត។ (Goh EL, Chidambaram S., & Ma, D. 2017 )
មិនមានការធ្វើតេស្តឈាមជាក់លាក់ឬការធ្វើតេស្តរោគវិនិច្ឆ័យផ្សេងទៀតទេ។
កាំរស្មីអ៊ិចអាចបង្ហាញពីជំងឺពុកឆ្អឹង ហើយការស្កែនឆ្អឹងនុយក្លេអែរអាចបង្ហាញពីគំរូនៃការស្រូបយកលក្ខណៈដែលជួយធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។
ការព្យាបាល
ការព្យាបាលផ្តោតលើការបន្ថយរោគសញ្ញាឈឺចាប់ ហើយអាចរួមបញ្ចូលៈ (Goh EL, Chidambaram S., & Ma, D. 2017 )
ការព្យាបាលដោយចលនានិងការធ្វើលំហាត់ប្រាណ។
ការព្យាបាលចិត្តសាស្ត្រ ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពតានតឹង ការថប់បារម្ភ និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត
ប្លុកសរសៃប្រសាទអាណិតអាសូរ
ការវះកាត់
ការរំញោចខួរឆ្អឹងខ្នង
ម៉ាស៊ីនបូមថ្នាំ intrathecal
ថ្នាំ
ទាំងនេះអាចរួមបញ្ចូលៈ
ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់តាមប្រធានបទ
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការប្រកាច់
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត
ថ្នាំ Corticosteroids
Opioids
វាត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថាមានករណីថ្មីចំនួន 50,000 ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ (Tajerian M., & Clark JD 2016 )
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងព្យាបាលរោគ ព្យាបាលតាមមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខុមាលភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកដើម្បីបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ និងការពាររបួស។ ទាក់ទងនឹងការឈឺចាប់សាច់ដុំ អ្នកឯកទេសដូចជា chiropractors, acupuncturists, និងអ្នកម៉ាស្សាអាចជួយបន្ថយការឈឺចាប់តាមរយៈការកែតម្រូវឆ្អឹងខ្នងដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនវាឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ឫសគល់នៃការឈឺចាប់
VIDEO
ឯកសារយោង
វិទ្យាស្ថានជាតិនៃជម្ងឺសរសៃប្រសាទនិងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ (2017)។ សន្លឹកការពិតនៃរោគសញ្ញាឈឺចាប់ក្នុងតំបន់។ បានយកមកវិញពី www.ninds.nih.gov/sites/default/files/migrate-documents/CRPS_FactSheet-E_508C.pdf
Goh, EL, Chidambaram, S., & Ma, D. (2017) ។ រោគសញ្ញាឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ៖ បច្ចុប្បន្នភាពថ្មីៗ។ Burns & Trauma, ៥, ២. doi.org/10.1186/s41038-016-0066-4
Bruehl S. (2015) ។ រោគសញ្ញាឈឺចាប់ក្នុងតំបន់។ BMJ (Clinical research ed.), 351, h2730 ។ doi.org/10.1136/bmj.h2730
ការបោះពុម្ពផ្សាយសុខភាពរបស់ហាវ៉ាដ។ (២០២៣)។ រោគសញ្ញាការឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ (CRPS) ។ www.health.harvard.edu/a_to_z/complex-regional-pain-syndrome-crps-a-to-z
វេជ្ជសាស្ត្រស្ទែនហ្វដ។ (២០២៥)។ រោគសញ្ញាការឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ (CRPS) ។ med.stanford.edu/pain/about/chronic-pain/crps.html
Tajerian, M., & Clark, JD (2016) ។ គំនិតថ្មីនៅក្នុងរោគសញ្ញាការឈឺចាប់ក្នុងតំបន់ស្មុគស្មាញ។ គ្លីនិកដៃ, ៣២(១), ៤១–៤៩។ doi.org/10.1016/j.hcl.2015.08.003
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន , របួសការងារ
បុគ្គលដែលបានបាក់ឆ្អឹង scaphoid របស់ពួកគេអាចជួបប្រទះការឈឺចាប់ និងហើមនៅកដៃនៅខាងក្រោមមេដៃ។ តើការព្យាបាលដោយចលនា និងការព្យាបាលដោយចលនាអាចជួយបានទេ?
ការបាក់ឆ្អឹង Scaphoid
ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid គឺជាការបាក់ឆ្អឹងតូចមួយនៃកដៃ ឬ carpal ។ ប្រភេទនៃការបាក់ឆ្អឹងនេះកើតឡើងជាញឹកញាប់បំផុតបន្ទាប់ពីក ធ្លាក់លើដៃដែលលាតសន្ធឹង . រោគសញ្ញាជាធម្មតារួមមានការហើម និងឈឺចាប់នៅកដៃនៅខាងក្រោមមេដៃ។ ការបាក់ឆ្អឹងទាំងនេះអាចពិបាកក្នុងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដោយសារវាមិនតែងតែលេចឡើងនៅលើកាំរស្មីអ៊ិច។ ប្រសិនបើកាំរស្មីអ៊ិចមានភាពអវិជ្ជមាន ហើយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពសង្ស័យថាមានការបាក់ឆ្អឹង scaphoid នោះ MRI ប្រហែលជាចាំបាច់។ ការវះកាត់អាចត្រូវបានទាមទារក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ឬនៅពេលដែលរបួសមិនជាសះស្បើយត្រឹមត្រូវ។ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 )
ការសម្រាកនៅក្នុង - ឆ្អឹង Navicular
Scaphoid គឺជាឆ្អឹងមួយក្នុងចំណោមឆ្អឹងទាំងប្រាំបីនៅក្នុងកដៃ។ វាមានទីតាំងនៅខាងក្រោមមេដៃ ហើយមានរាងដូចគ្រាប់ក្រលៀន។ ឆ្អឹងនេះអាចត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណដោយការកាន់ទីតាំងមេដៃឡើង និងមានអារម្មណ៍ថាប្រហោងរវាងសរសៃពួរទាំងពីរខាងក្រោមមេដៃរបស់អ្នក។ scaphoid មានទីតាំងនៅមូលដ្ឋានប្រហោង។ ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ភាគច្រើនកើតឡើងនៅកណ្តាលឆ្អឹង ប៉ុន្តែក៏អាចកើតឡើងនៅចុងទាំងពីរផងដែរ។ ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid អាចត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅឬមិនផ្លាស់ទីលំនៅ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 )
ការបាក់ឆ្អឹងដែលផ្លាស់ទីលំនៅ
វាគឺជាពេលដែលបំណែកឆ្អឹងបានផ្លាស់ប្តូរចេញពីការតម្រឹម។
ការបាក់ឆ្អឹងដែលមិនផ្លាស់ទីលំនៅ
វាគឺជាពេលដែលបំណែកនៅតែស្ថិតក្នុងទីតាំងធម្មតារបស់ពួកគេនៅក្នុងដៃ។
ការផ្គត់ផ្គង់ឈាមរបស់ scaphoid ចេញមកពីកប៉ាល់តូចមួយដែលចូលទៅក្នុងផ្នែកឆ្ងាយបំផុតនៃឆ្អឹង ហើយហូរត្រឡប់មកវិញតាមរយៈឆ្អឹង។ ដោយសារតែការផ្គត់ផ្គង់ឈាមតូចមួយនេះ ការបាក់ឆ្អឹងនៅកណ្តាលអាចបញ្ឈប់ចរន្តឈាមទៅកាន់ផ្នែកជិតនៃឆ្អឹង។ ដោយសារតែនេះ, ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ត្រូវការការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
មានរោគសញ្ញា
ការឈឺចាប់ ឬឈឺខ្លាំងនៅផ្នែកមេដៃនៃកដៃ ជាធម្មតាបន្ទាប់ពីការដួលនៅលើដៃដែលលាតសន្ធឹងអាចជាការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ។ រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដែលធ្លាប់មានរួមមាន៖ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 )
ភាពទន់ភ្លន់នៅមូលដ្ឋាននៃតំបន់ប្រហោង។
ឈឺចាប់នៅមូលដ្ឋាននៃតំបន់ប្រហោង។
ហើមនៅកដៃ
ការលំបាកក្នុងការចាប់យកវត្ថុ
ការឈឺចាប់អាចកាន់តែអាក្រក់ពី៖ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 )
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនឹងវាយតម្លៃដៃសម្រាប់ភាពទន់ភ្លន់ និងការឈឺចាប់នៅក្នុងប្រហោង និង/ឬឆ្អឹង។ ប្រសិនបើមានការសង្ស័យថាមានការសម្រាក ពួកគេនឹងបញ្ជាឱ្យថតកាំរស្មីអ៊ិច។ (Clementson M., Björkman A., & Thomsen NOB 2020 ) អ្នកជំងឺជាច្រើនត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមានការបាក់កដៃនៅពេលដែលពួកគេមានការបាក់ឆ្អឹង។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអាចពិបាកព្រោះការបាក់ឆ្អឹងច្រើនតែមិនលេចចេញដោយកាំរស្មីអ៊ិចរហូតដល់ប៉ុន្មានសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីដំណើរការព្យាបាលចាប់ផ្តើម។ គ្រូពេទ្យជាទូទៅព្យាបាលរបួសកដៃជាការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ដំបូងហើយបន្ទាប់មកធ្វើកាំរស្មី X ម្តងទៀតក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍។ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 ) ប្រសិនបើរបួសមិនបង្ហាញនៅលើកាំរស្មីអ៊ិច អ្នកផ្តល់សេវាអាចបញ្ជា MRI ព្រោះការបាក់ឆ្អឹងទាំងនេះអាចងាយស្រួលមើលនៅលើ MRI ។ MRI អាចជួយធានាបាននូវការព្យាបាលសមស្របភ្លាមៗ។ (Wong SBS, & Peh WCG 2019 )
ការព្យាបាល
ប្រសិនបើការបាក់ឆ្អឹងកដៃត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ នោះកដៃនឹងត្រូវបាន immobilized នៅក្នុងការសម្ដែងមួយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពក៏អាចដាក់កដៃនៅក្នុងតួផងដែរ ប្រសិនបើកាំរស្មីអ៊ិចអវិជ្ជមាន ប៉ុន្តែពួកគេសង្ស័យថាមានការបាក់ឆ្អឹង។ នេះនឹងធ្វើឱ្យរបួសមានស្ថេរភាពរហូតដល់ MRI អាចត្រូវបានអនុវត្ត។ ជាមួយនឹងការព្យាបាលដោយ immobilization និងតាមដាន ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ជារឿយៗជាសះស្បើយដោយមិនចាំបាច់វះកាត់។ ការថតកាំរស្មី X ម្តងហើយម្តងទៀតត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលជាច្រើនសប្តាហ៍ ឬច្រើនខែ ដូច្នេះអ្នកផ្តល់សេវាអាចប្រាកដថារបួសបានជាសះស្បើយត្រឹមត្រូវ។ ប្រសិនបើវាមិនជាសះស្បើយត្រឹមត្រូវ ការវះកាត់អាចត្រូវបានណែនាំ។ (Clementson M., Björkman A., & Thomsen NOB 2020 ) ប្រសិនបើការបាក់ឆ្អឹងត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅ ការព្យាបាលត្រឹមត្រូវអាចជាបញ្ហាប្រឈមមួយ។ ក្នុងករណីនេះ គ្រូពេទ្យអាចណែនាំពីការវះកាត់ដំបូង ដើម្បីដាក់ឆ្អឹងឡើងវិញ។ (Clementson M., Björkman A., & Thomsen NOB 2020 ) ប្រភេទនៃការវះកាត់នេះទាក់ទងនឹងការខ្ទាស់ឆ្អឹងនៅនឹងកន្លែងដោយប្រើវីស។
ពេលវេលាព្យាបាល
ការងើបឡើងវិញ
ជាមួយនឹងកដៃនៅក្នុងការសម្ដែង បុគ្គលនឹងត្រូវបានណែនាំអំពីសកម្មភាព ដើម្បីជៀសវាងការដាក់កម្រិតសូម្បីតែតិចតួច (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 )
លើក។
រុញ
ទាញវត្ថុដែលមានទម្ងន់លើសពីមួយផោន។
សកម្មភាពកីឡា
បោះចោល
ឡើង
ដោយប្រើឧបករណ៍ ឬម៉ាស៊ីនដែលញ័រ។
ការស្តារនីតិសម្បទាគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការព្យាបាល ពីព្រោះការធ្វើចលនាត្រូវចំណាយពេលយូរ។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណតាមជួរនៃចលនាអាចត្រូវបានចាប់ផ្តើម អមដោយលំហាត់ពង្រឹងសម្រាប់ការបត់បែនកដៃ និងឧបករណ៍ពង្រីក។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ Supination, pronation, និង grip ក៏ជាផ្នែកមួយនៃការព្យាបាលរាងកាយផងដែរ។
ផលវិបាក
ការបាក់ឆ្អឹង Scaphoid អាចនាំឱ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសនៅពេលដែលមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។ ទាំងនេះរួមមាន: (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2023 ) (Almigdad A. et al., 2024 )
អនិច្ចកម្ម
នេះពិពណ៌នាអំពីការបាក់ឆ្អឹងដែលមិនជាសះស្បើយ។
ការដួលរលំ Carpal
នេះគឺជាទម្រង់នៃជំងឺរលាកសន្លាក់។
ជំងឺរលាកឆ្អឹងសន្លាក់
ស្ថានភាពនេះបណ្តាលឱ្យខូចទ្រង់ទ្រាយនៃឆ្អឹងខ្ចីនៅក្នុងសន្លាក់។
Necrosis សរសៃឈាម
នេះគឺជាពេលដែលការផ្គត់ផ្គង់ឈាមដល់ឆ្អឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយ ឬកាត់ផ្តាច់ ដែលបណ្តាលឲ្យឆ្អឹងស្លាប់។
ការរងរបួសនិងគ្លីនិកវេជ្ជសាស្ត្រមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកក្នុងការបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ ការពាររបួស និងកាត់បន្ថយបញ្ហាតាមរយៈការកែតម្រូវដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនឡើងវិញ។ គ្លីនិចក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ជិះបន្ទះក្តាររអិលការព្យាបាលរបួស
VIDEO
ឯកសារយោង
បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិក។ (២០២៣)។ ការបាក់ឆ្អឹង Scaphoid នៃកដៃ។ orthoinfo.aaos.org/en/diseases-conditions/scaphoid-fracture-of-the-wrist
Clementson, M., Björkman, A., & Thomsen, NOB (2020)។ ការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ស្រួចស្រាវ: ការណែនាំសម្រាប់ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាល។ EFORT open reviews, 5(2), 96–103។ doi.org/10.1302/2058-5241.5.190025
Wong, SBS, & Peh, WCG (2019)។ តួនាទីនៃរូបភាពអនុភាពម៉ាញេទិកក្នុងការវាយតម្លៃនៃការបាក់ឆ្អឹង scaphoid ។ ទិនានុប្បវត្តិនៃវិទ្យាសាស្រ្តវិទ្យុសកម្មវេជ្ជសាស្រ្ត, 66(1), 3–4 ។ doi.org/10.1002/jmrs.316
Almigdad, A., Al-Zoubi, A., Mustafa, A., Al-Qasaimeh, M., Azzam, E., Mestarihi, S., Khair, Y., & Almanasier, G. (2024) ។ ការពិនិត្យឡើងវិញនៃការបាក់ឆ្អឹង scaphoid លទ្ធផលនៃការព្យាបាលនិងផលវិបាក។ គ្រូពេទ្យឆ្អឹងអន្តរជាតិ, ៤៨(២), ៥២៩-៥៣៦។ doi.org/10.1007/s00264-023-06014-2
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការថែទាំរបួស , ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន , រូបភាព
តើបុគ្គលដែលមានកែងជើងខ្ពស់ ឬចូលរួមក្នុងកីឡាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងចលនាកជើងដដែលៗ មានហានិភ័យក្នុងការវិវត្តទៅជារបួសសរសៃពួរឬទេ?
របួសសរសៃពួរ
សរសៃពួរ peroneal ភ្ជាប់សាច់ដុំនៃផ្នែកខាងក្រៅនៃជើងទាបទៅនឹងជើង។ ពួកវាអាចមានលក្ខណៈស្រួចស្រាវ - កើតឡើងភ្លាមៗ - ឬរ៉ាំរ៉ៃ - វិវត្តតាមពេលវេលា។ ប្រភេទមូលដ្ឋាននៃការរងរបួសសរសៃពួរសាច់ដុំគឺរលាកសរសៃពួរ ទឹកភ្នែក និង subluxation ។
កាយវិភាគសាស្ត្រ និងមុខងារ
សំខាន់ទាំងពីរ សាច់ដុំ peroneal (peroneus longus និង peroneus brevis) នៅខាងក្រៅជើងខាងក្រោម ជាប់នឹងសាច់ដុំកំភួនជើង។ សរសៃពួរ peroneal រត់តាមបណ្តោយផ្នែកខាងក្រៅនៃកជើង ហើយភ្ជាប់ទៅនឹងជើង ដោយភ្ជាប់សាច់ដុំទាំងនេះទៅនឹងឆ្អឹង។ ពួកវាជួយធ្វើឱ្យសន្លាក់កជើងមានស្ថេរភាព ចង្អុលជើងចុះក្រោម (ផ្ចិតផ្ចង់) និងបង្វែរជើងទៅខាងក្រៅ (ផ្លាស់ប្តូរ)។ នៅក្នុងការដើរធម្មតា ចលនានៃសាច់ដុំ peroneal ត្រូវបានធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពដោយសាច់ដុំដែលដាក់បញ្ច្រាសជើង ឬរុញជើងខាងក្នុងពីកជើង។ ភាពស្និទ្ធស្នាលនេះអាចរួមចំណែកដល់បញ្ហាជាមួយនឹងសរសៃពួរសាច់ដុំ ដោយសារពួកវាប៉ះគ្នានៅខាងក្រោយកជើង។
រលាកសន្លាក់
បញ្ហាទូទៅបំផុតគឺការរលាកឬរលាកសរសៃពួរ។ សរសៃពួរជាធម្មតាត្រូវបានរលាកនៅខាងក្រោយឆ្អឹង fibula នៅសន្លាក់កជើង។ ផ្នែកនៃសរសៃពួរនេះគឺជាដុំពកនៅផ្នែកខាងក្រៅនៃកជើង ហើយសរសៃពួរដែលនៅពីក្រោយឆ្អឹងនោះមានភាពលេចធ្លោ។ ការរលាកសរសៃពួរអាចបណ្តាលមកពីការប្រើហួសកម្រិត ឬរបួសស្រួចស្រាវ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃការរលាកសរសៃពួររួមមាន:
ឈឺចាប់នៅខាងក្រោយកជើង
ហើមនៅលើសរសៃពួរ peroneal
ភាពទន់ភ្លន់នៃសរសៃពួរ
ការឈឺចាប់ជាធម្មតាកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ ប្រសិនបើជើងត្រូវបានទាញចុះក្រោមនិងខាងក្នុងដោយលាតសន្ធឹងសរសៃពួរ។
កាំរស្មីអ៊ិចនៃកជើងត្រូវបានគេយក។
MRI អាចបង្ហាញពីការរលាក និងសារធាតុរាវជុំវិញសរសៃពួរ។ (Walt J. & Massey P. 2023 )
ការព្យាបាលធម្មតានៃជំងឺរលាកសាច់ដុំ peroneal ត្រូវបានសម្រេចដោយ៖
ការដាក់ពាក្យទឹកកក
ការយកទឹកកកទៅកន្លែងនោះអាចជួយកាត់បន្ថយការហើម និងគ្រប់គ្រងការឈឺចាប់។
សម្រាក
ការសម្រាកគឺមានសារៈសំខាន់ដើម្បីឱ្យសរសៃពួរជាសះស្បើយ។
ឧបករណ៍ជំនួយ (ស្បែកជើងសម្រាប់ដើរ ឬដង្កៀបកជើង) ឬឈើច្រត់អាចជួយក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ។
ដង្កៀប និងស្បែកជើងកវែងផ្តល់ការគាំទ្រ កាត់បន្ថយភាពតានតឹងនៃសរសៃពួរ និងអនុញ្ញាតឱ្យសម្រាក និងការរលាក។
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាក
Motrin ឬ Aleve គឺជាថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាក និងអាចកាត់បន្ថយការហើមនៅជុំវិញសរសៃពួរ។
ការព្យាបាលដោយរាងកាយ
ការព្យាបាលដោយចលនាអាចជួយស្ដារឡើងវិញនូវយន្តការសន្លាក់កជើងធម្មតា ជួយដល់ការហើម និងបំបាត់ការឈឺចាប់ និងកែតម្រូវអតុល្យភាពកម្លាំង។
ការចាក់ថ្នាំ Cortisone
ការចាក់ថ្នាំ Cortisone មានហានិភ័យទាបប្រសិនបើត្រូវបានគ្រប់គ្រងទៅតំបន់ជុំវិញសរសៃពួរ ហើយមិនញឹកញាប់ជាងរៀងរាល់បីខែម្តង។
ការណែនាំអំពីអ៊ុលត្រាសោនអាចជួយឱ្យប្រាកដថាថ្នាំត្រូវបានចាក់ចូលទៅក្នុងតំបន់ត្រឹមត្រូវ។ (Walt J. & Massey P. 2023 )
Tendon ទឹកភ្នែក
ទឹកភ្នែកអាចកើតឡើង ហើយទំនងជាកើតឡើងនៅក្នុងសរសៃពួរ peroneus brevis ។ ទឹកភ្នែកត្រូវបានគេជឿថាជាលទ្ធផលនៃបញ្ហាពីរជាមួយនឹងសរសៃពួរ។ មួយគឺការផ្គត់ផ្គង់ឈាម។ ទឹកភ្នែកនៃសរសៃពួរ peroneus brevis ស្ទើរតែតែងតែកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ដែលការផ្គត់ផ្គង់ឈាម និងអាហារូបត្ថម្ភនៃសរសៃពួរខ្សោយបំផុត។
បញ្ហាទីពីរគឺភាពជិតស្និទ្ធរវាងសរសៃពួរទាំងពីរដែលបណ្តាលឱ្យសរសៃពួរ peroneus brevis ត្រូវបានភ្ជាប់រវាងសរសៃពួរ peroneus longus និងឆ្អឹង។ (Saxena A., & Bareither D. 2001 ) ទឹកភ្នែកនៃសរសៃពួរ peroneus brevis ជារឿយៗត្រូវបានព្យាបាលដោយការព្យាបាលដូចគ្នាសម្រាប់ការរលាកសរសៃពួរ។ ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃទឹកភ្នែកដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយការថតរូបភាពត្រូវបានរកឃើញថាមិនមានរោគសញ្ញា។ សម្រាប់បុគ្គលដែលរកមិនឃើញការធូរស្រាលពីរោគសញ្ញាយូរអង្វែង ការវះកាត់ប្រហែលជាចាំបាច់។ ជម្រើសវះកាត់សម្រាប់ទឹកភ្នែកសរសៃពួរ (Dombek MF et al., 2001 )
ការបំផ្លាញ និងជួសជុលសរសៃពួរ
ក្នុងអំឡុងពេលនៃការបំផ្លាញសរសៃពួរ សរសៃពួរដែលខូច និងជាលិការលាកជុំវិញត្រូវបានយកចេញ។
ការរហែកអាចត្រូវបានជួសជុល ហើយសរសៃពួរអាចត្រូវបានធ្វើបំពង់ដើម្បីស្តាររូបរាងធម្មតារបស់វា។
Tenodesis
Tenodesis គឺជាដំណើរការមួយដែលកន្លែងដែលខូចនៃសរសៃពួរត្រូវបានដេរភ្ជាប់ទៅនឹងសរសៃពួរធម្មតា។
ក្នុងករណីនេះផ្នែកដែលខូចនៃសរសៃពួរ peroneal ត្រូវបានដកចេញ ហើយចុងបញ្ចប់ដែលនៅសល់ត្រូវបានដេរភ្ជាប់ទៅនឹងសរសៃពួរដែលនៅសេសសល់នៅជាប់គ្នា។
Tenodesis ជារឿយៗត្រូវបានណែនាំសម្រាប់ទឹកភ្នែកដែលមានច្រើនជាង 50% នៃសរសៃពួរ។ (Castilho RS et al ។ , 2024 )
អាស្រ័យលើនីតិវិធីវះកាត់ ការស្តារឡើងវិញបន្ទាប់ពីការវះកាត់អាចចំណាយពេលច្រើនសប្តាហ៍នៃការទប់ទម្ងន់ និង immobilization ។ បន្ទាប់ពីការធ្វើអសកម្ម ការព្យាបាលអាចចាប់ផ្តើម។ ការស្តារឡើងវិញជាធម្មតាមានរយៈពេលពី 12 ទៅ XNUMX សប្តាហ៍ អាស្រ័យលើការវះកាត់ ប៉ុន្តែការវិលត្រឡប់ពេញលេញទៅកាន់កីឡា និងសកម្មភាពអាចចំណាយពេលច្រើនខែ។ ហានិភ័យនៃការវះកាត់រួមមាន ការឆ្លងមេរោគ ការឡើងរឹង ស្ពឹកស្បែកនៅជិតកន្លែងវះកាត់ ការហើមជាប់រហូត និងការឈឺចាប់ជាប់រហូត។
ការរងរបួសនិងគ្លីនិកវេជ្ជសាស្ត្រមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកក្នុងការបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ ការពាររបួស និងជួយបន្ធូរបន្ថយបញ្ហាតាមរយៈការកែតម្រូវដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ភាពខុសគ្នានៃការប្រើប្រាស់ Custom Foot Orthotics
VIDEO
ឯកសារយោង
Walt, J., & Massey, P. (2025) ។ រោគសញ្ញានៃសរសៃពួរសាច់ដុំ។ — នៅ StatPearls។ www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31335074
Saxena, A., & Bareither, D. (2001) ។ អនុភាពម៉ាញេទិក និងការរកឃើញសាកសពនៃ "ក្រុមទឹក" នៃសរសៃពួរ Achilles ។ ទិនានុប្បវត្តិនៃការវះកាត់ជើងនិងកជើង៖ ការបោះពុម្ពជាផ្លូវការនៃមហាវិទ្យាល័យវះកាត់ជើងនិងកជើងរបស់អាមេរិក, 40(3), 132–136 ។ doi.org/10.1016/s1067-2516(01)80078-8
Dombek, MF, Orsini, R., Mendicino, RW, & Saltrick, K. (2001) ។ ទឹកភ្នែកសរសៃពួរ Peroneus brevis ។ គ្លីនីកផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ និងវះកាត់ផ្នែក podiatric, 18(3), 409–427។
Castilho, RS, Magalhães, JMB, Veríssimo, BPM, Perisano, C., Greco, T., & Zambelli, R. (2024)។ ការរាតត្បាតតិចតួចបំផុតនៃ Tenodesis Peroneal ជួយដោយ Peroneal Tendoscopy: បច្ចេកទេស និងលទ្ធផលបឋម។ Medicina (Kaunas, Lithuania), 60(1), 104។ doi.org/10.3390/medicina60010104
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការថែទាំរបួស , ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន , របួសការងារ
តើបុគ្គលដែលជួបប្រទះការលំបាកជាមួយនឹងមុខងារចល័តអាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការព្យាបាលដោយរាងកាយដើម្បីជួយពួកគេឱ្យត្រឡប់ទៅសកម្មភាពធម្មតាវិញបានទេ?
ការធ្វើតេស្តវាស់វែងលទ្ធផល
ការធ្វើតេស្តវាស់វែងលទ្ធផលវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់នៃផែនការព្យាបាលលើអ្នកជំងឺ។ ពួកគេអាចត្រូវបានប្រើដើម្បីកំណត់មុខងារមូលដ្ឋានរបស់អ្នកជំងឺ តាមដានវឌ្ឍនភាពរបស់ពួកគេ និងវាយតម្លៃប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាល។ ពួកគេក៏ផ្តល់ឱ្យក្រុមព្យាបាលនូវវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយដើម្បីវាស់ស្ទង់ភាពចល័ត ភាពបត់បែន និងជួរនៃចលនា។
មុខងារនិងគោលបំណង
ការធ្វើតេស្តវាស់វែងលទ្ធផលបម្រើគោលបំណងផ្សេងៗ។ ទាំងនេះរួមមាន: (សមាគមព្យាបាលកាយសម្បទាអាមេរិក, ND )
ដើម្បីជួយក្នុងការកំណត់គោលដៅ
ផ្តល់ការលើកទឹកចិត្ត
ដើម្បីណែនាំការព្យាបាល
ដើម្បីផ្តល់ការព្យាករណ៍សម្រាប់ស្ថានភាពជាក់លាក់
ដើម្បីបង្ហាញពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការព្យាបាល
អ្នកព្យាបាលរាងកាយអាចប្រើការវាស់វែងលទ្ធផលមុខងារផ្សេងទៀត ដើម្បីជួយវាយតម្លៃវឌ្ឍនភាពនៃការព្យាបាលរាងកាយ។
ពួកគេអាចវាស់កម្លាំង និងជួរចលនារបស់អ្នក។
សមតុល្យ និងឥរិយាបថអាចត្រូវបានគេវាយតម្លៃ។
ការធ្វើតេស្តវាស់វែងលទ្ធផលមុខងារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពត្រូវតែបំពេញតាមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់ ដើម្បីមានប្រយោជន៍ក្នុងគ្លីនិកព្យាបាលរាងកាយ។ ទីមួយ ពួកគេត្រូវតែមានភាពជឿជាក់ មានន័យថាលទ្ធផលត្រូវតែស្របគ្នាជាមួយអ្នកជំងឺម្នាក់ៗ និងក្នុងក្រុមអ្នកជំងឺ។ ពួកគេក៏ត្រូវតែមានសុពលភាពផងដែរ ដើម្បីវាស់ស្ទង់នូវអ្វីដែលពួកគេមានបំណងវាស់វែង។ ការធ្វើតេស្តវាស់វែងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក៏ត្រូវតែមានភាពងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងផងដែរ ដូច្នេះវាត្រូវតែអនុវត្តជាក់ស្តែង និងសាមញ្ញ។ ការធ្វើតេស្តវាស់វែងលទ្ធផលក៏ត្រូវតែមានគោលបំណងផងដែរ។ ឧទាហរណ៍ ការធ្វើតេស្តតុល្យភាពត្រូវតែឆ្លុះបញ្ចាំងពីមុខងារបច្ចុប្បន្នរបស់អ្នកជំងឺ និងទាក់ទងទៅនឹងសមត្ថភាពតុល្យភាពរបស់ពួកគេ។
ការធ្វើតេស្តរង្វាស់លទ្ធផលទូទៅបានប្រើ
ឧបករណ៍វាស់វែងលទ្ធផលមុខងារទូទៅដែលអ្នកព្យាបាលរាងកាយអាចប្រើរួមមាន:
ចំពោះ ការធ្វើតេស្ត TUG កំណត់ពេលវេលា គឺជាការវាយតម្លៃដ៏សាមញ្ញមួយដែលប្រើដើម្បីវាយតម្លៃភាពចល័ត និងតុល្យភាពរបស់មនុស្សដោយវាស់រយៈពេលដែលវាត្រូវចំណាយពេលដើម្បីក្រោកឈរពីកៅអី ដើរចម្ងាយខ្លី បត់ជុំវិញ ដើរត្រឡប់មកវិញ ហើយអង្គុយម្តងទៀត។ វាត្រូវបានគេប្រើជាញឹកញាប់ដើម្បីកំណត់ហានិភ័យដែលអាចកើតមានចំពោះមនុស្សវ័យចំណាស់ ជាពិសេសអ្នកដែលមានការព្រួយបារម្ភអំពីការចល័ត ដោយសារតែពេលវេលាយូរដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចការអាចបង្ហាញពីការកើនឡើងហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះ។ (មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងនិងបង្ការជំងឺ, អេស។ ស។ អ )
ចំពោះ តុល្យភាព Tinetti និងការវាយតម្លៃ gait ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា Performance-Oriented Mobility Assessment (POMA) គឺជាការធ្វើតេស្តព្យាបាលដែលប្រើដើម្បីវាយតម្លៃតុល្យភាព និងសមត្ថភាពដើរ ជាពិសេសចំពោះមនុស្សចាស់។ វាវាយតម្លៃស្ថេរភាពក្នុងអំឡុងពេលការធ្វើតេស្តឈរ និងដើរផ្សេងៗ ហើយផ្តល់ពិន្ទុដែលបង្ហាញពីសក្តានុពលហានិភ័យនៃការធ្លាក់របស់មនុស្ស។
ចំពោះ មាត្រដ្ឋានតុល្យភាព Berg (BBS) គឺជាការធ្វើតេស្តស្តង់ដារសម្រាប់មនុស្សពេញវ័យដែលវាស់តុល្យភាព និងហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះ។ វាត្រូវបានគេប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយ និងអាចត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងការកំណត់ផ្សេងៗ។
ចំពោះ ការធ្វើតេស្តរយៈពេលប្រាំមួយនាទី (6MWT) គឺជាការវាយតម្លៃផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រដែលមនុស្សម្នាក់ដើរបានឆ្ងាយតាមដែលអាចធ្វើបាននៅក្នុងតំបន់ដែលបានកំណត់ក្នុងរយៈពេល XNUMX នាទី។ នេះអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពវាយតម្លៃសមត្ថភាពលំហាត់ប្រាណមុខងាររបស់ពួកគេ។ វាមានប្រយោជន៍ជាពិសេសសម្រាប់ការវាយតម្លៃអ្នកជំងឺដែលមានស្ថានភាពសួត ឬបេះដូង ដែលសមត្ថភាពដើរអាចនឹងត្រូវបានសម្របសម្រួល។ ចម្ងាយដែលគ្របដណ្តប់ក្នុងអំឡុងពេលប្រាំមួយនាទីគឺជាការវាស់វែងសំខាន់ដែលប្រើដើម្បីបកស្រាយលទ្ធផលតេស្ត។ (Ferreira MB et al ។ , 2022 ) ចំពោះ ការធ្វើតេស្តឈានដល់មុខងារ (FRT) គឺជាការវាយតម្លៃគ្លីនិកដែលវាស់វែងសមតុល្យថាមវន្តរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗដោយកំណត់ចម្ងាយអតិបរមាដែលពួកគេអាចឈានទៅដល់ទៅមុខខណៈពេលដែលឈរក្នុងទីតាំងថេរមួយ។ វាវាយតម្លៃហានិភ័យនៃការធ្លាក់ចុះរបស់ពួកគេ ដោយវាយតម្លៃថាតើពួកគេអាចពង្រីកដៃរបស់ពួកគេបានឆ្ងាយប៉ុណ្ណា មុនពេលបាត់បង់ស្ថេរភាព។ FRT ត្រូវបានគេប្រើជាញឹកញាប់ដើម្បីវាយតម្លៃមនុស្សចាស់ ឬបុគ្គលដែលមានបញ្ហាតុល្យភាពសក្តានុពល។ ចំពោះ កម្រងសំណួរពិការភាពឈឺខ្នងទាប Oswestry គឺជាកម្រងសំណួរដែលគ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងដែលប្រើដើម្បីវាស់កម្រិតនៃភាពពិការដែលមនុស្សម្នាក់ជួបប្រទះដោយសារតែការឈឺខ្នងទាប។ វាវាយតម្លៃពីរបៀបដែលការឈឺចាប់ប៉ះពាល់ដល់សកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេនៅក្នុងទិដ្ឋភាពផ្សេងៗនៃជីវិត ដូចជាការថែទាំផ្ទាល់ខ្លួន ការងារ និងជីវិតសង្គម។ ពិន្ទុខ្ពស់បង្ហាញពីពិការភាពកាន់តែច្រើន។ ចំពោះ វិធានការឯករាជ្យមុខងារ (FIM) វាយតម្លៃសមត្ថភាពរបស់អ្នកជំងឺក្នុងការអនុវត្តសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃដោយឯករាជ្យ។ វាក៏វាស់កម្រិតពិការភាពរបស់អ្នកជំងឺ និងថាតើត្រូវការជំនួយប៉ុន្មានដែរ។
ការធ្វើតេស្តរង្វាស់លទ្ធផលមុខងារផ្តល់នូវចំណុចចាប់ផ្តើមសម្រាប់ការបង្កើតគោលដៅព្យាបាលរាងកាយ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើការធ្វើតេស្ត TUG ចំណាយពេល 19 វិនាទី បុគ្គលម្នាក់ៗអាចកំណត់បាន 10 វិនាទី។ ពិន្ទុ TUG ដែលធ្លាក់នៅ ឬលើសពី 10 វិនាទីបង្ហាញពីការថយចុះសមត្ថភាពរាងកាយ (Kear BM, Guck TP, & McGaha AL 2017 ) នេះអាចជាការលើកទឹកចិត្តដែលត្រូវការដើម្បីឈានដល់ការព្យាបាលរាងកាយ គោលដៅ .
ការរងរបួសនិងគ្លីនិកវេជ្ជសាស្ត្រមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកក្នុងការបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ ការពាររបួស និងជួយបន្ធូរបន្ថយបញ្ហាតាមរយៈការកែតម្រូវដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ការយល់ដឹងពីផលប៉ះពាល់នៃរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
VIDEO
ឯកសារយោង
សមាគមព្យាបាលកាយសម្បទាអាមេរិក។ (ND) ។ វិធានការលទ្ធផលក្នុងការថែទាំអ្នកជំងឺ។ www.apta.org/your-practice/outcomes-measurement
មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ។ (2017)។ ការវាយតម្លៃពេលវេលានិងដំណើរការ។ បានយកមកវិញពី www.cdc.gov/steadi/media/pdfs/steadi-assessment-tug-508.pdf
Ferreira, MB, Saraiva, FA, Fonseca, T., Costa, R., Marinho, A., Oliveira, JC, Carvalho, HC, Rodrigues, P., & Ferreira, JP (2022)។ សមាគមគ្លីនិច និងផលប៉ះពាល់នៃការព្យាករណ៍នៃការធ្វើតេស្តដើររយៈពេល 6 នាទីក្នុងជំងឺរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង។ របាយការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រ, 12(1), 18672 ។ doi.org/10.1038/s41598-022-21547-z
Kear, BM, Guck, TP, & McGaha, AL (2017) ។ ការធ្វើតេស្តតាមពេលវេលា និងទៅ (TUG)៖ តម្លៃយោងធម្មតាសម្រាប់អាយុពី 20 ឆ្នាំដល់ 59 ឆ្នាំ និងទំនាក់ទំនងជាមួយកត្តាហានិភ័យសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។ ទិនានុប្បវត្តិនៃការថែទាំបឋម និងសុខភាពសហគមន៍, 8(1), 9–13 ។ doi.org/10.1177/2150131916659282
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការថែទាំរបួស , ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
តើការដឹងអំពីការឈឺកដៃ—ប្រភេទ រោគសញ្ញា មូលហេតុ និងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យរបស់ពួកគេ—អាចជួយបង្កើតកម្មវិធីព្យាបាលដែលមានប្រសិទ្ធភាពដែរឬទេ?
រមួលកដៃ
របួសកដៃគឺជាការរងរបួសដែលប៉ះពាល់ដល់សរសៃចងដែលភ្ជាប់ឆ្អឹងទៅនឹងឆ្អឹង។ ពួកវាកើតឡើងបន្ទាប់ពីការធ្លាក់ពីការងារហួសប្រមាណ ការងារផ្ទះ អំឡុងពេលសកម្មភាពកីឡា ឬជាមួយនឹងរបួសដោយផ្ទាល់ផ្សេងទៀត។ រោគសញ្ញានៃការស្ពឹកដៃមានដូចជា៖
ឈឺចាប់
ហើម
ស្នាមរបួស
បន្ថយជួរនៃចលនា
ខ្សោយ
ពន់ធ្មេញ
របួសប៉ះពាល់ដល់សរសៃចង និងរចនាសម្ព័ន្ធជាលិកាទន់ដែលភ្ជាប់ឆ្អឹងទៅឆ្អឹង។ រមួលកដៃស្រាលជាធម្មតាជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍។ ភាគច្រើនជាសះស្បើយដោយគ្មានផលវិបាកក្នុងរយៈពេលពី 12 ទៅ XNUMX សប្តាហ៍។ (សេវាសុខភាពជាតិឆ្នាំ ២០២០ ) ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរអាចត្រូវការការវះកាត់ ការព្យាបាលដោយរាងកាយ និងជាច្រើនខែដើម្បីជាសះស្បើយពេញលេញ។
ចំណាត់ថ្នាក់ និងប្រភេទ
ចំណាត់ថ្នាក់ទាំងបីនៃសរសៃពួរត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ដោយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរបួស (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 )
ថ្នាក់ 1
សរសៃចងត្រូវបានលាតសន្ធឹង; នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការកន្ត្រាក់ស្រាល។
របួសអាចជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលមួយទៅបីសប្តាហ៍ជាមួយនឹងការថែទាំតាមស្តង់ដារ។ (Mass General Brigham ឆ្នាំ 2025 )
ថ្នាក់ 2
សរសៃចងត្រូវបានរហែកដោយផ្នែក; នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការកន្ត្រាក់កម្រិតមធ្យម។
វាអាចត្រូវការដង្កៀប; ការជាសះស្បើយអាចចំណាយពេលពី 3 ទៅ 6 សប្តាហ៍។ (Mass General Brigham ឆ្នាំ 2025 )
ថ្នាក់ 3
សរសៃចងត្រូវបានរហែកទាំងស្រុង ឬត្រូវបានទាញចេញពីឆ្អឹង។
ពេលខ្លះឆ្អឹងមួយដុំចេញមកជាមួយវា លក្ខខណ្ឌមួយហៅថាការបាក់ឆ្អឹង។
នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការកន្ត្រាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។ វាអាចចំណាយពេលរាប់ខែដើម្បីជាសះស្បើយទាំងស្រុង។ (Mass General Brigham ឆ្នាំ 2025 )
កដៃត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយសន្លាក់បី (សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ ឆ្នាំ 2017 )
វិទ្យុសកម្មឌីស្តាល់
សន្លាក់នេះស្ថិតនៅចន្លោះឆ្អឹងកំភួនដៃទាំងពីរ។
កាំនៅខាងមេដៃ។
អ៊ុលណានៅលើចំហៀងពណ៌ផ្កាឈូក។
វិទ្យុសកម្ម
សន្លាក់នេះស្ថិតនៅចន្លោះកាំ និងឆ្អឹងតូចៗចំនួនបីនៅក្នុងបាតដៃ។
scaphoid
Triquetrum
មនុស្សល្ងង់
Ulnocarpal
សន្លាក់នេះស្ថិតនៅចន្លោះ ulna និងឌីស articular ហើយគ្របវាពីឆ្អឹង carpal, lunate និង triquetrum ។
ការកន្ត្រាក់កដៃអាចប៉ះពាល់ដល់សន្លាក់ទាំងនេះ ប៉ុន្តែជាទូទៅប៉ះពាល់ដល់សរសៃចងរវាងឆ្អឹង scaphoid និង lunate ឬ សរសៃឆ្អឹងខ្ចីរាងត្រីកោណ / TFCC នៅផ្នែកពណ៌ផ្កាឈូកនៃកដៃ។
មានរោគសញ្ញា
រោគសញ្ញាចម្បងនៃការកន្ត្រាក់កដៃគឺការឈឺចាប់ ជាពិសេសពេលធ្វើចលនា ឬប៉ះកន្លែងរបួស។ រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតអាចរួមមាន: (បណ្ណាល័យជាតិវេជ្ជសាស្ត្រ ឆ្នាំ២០២៤ ) (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 )
បន្ថយជួរនៃចលនា
ហើម
ស្នាមរបួស
មានអារម្មណ៍អស្ថិរភាពនៅក្នុងកដៃ
ខ្សោយ
ស្ពឹក / ញាក់
អារម្មណ៍លេចឡើង
ស្បែកក្តៅ
មូលហេតុ
មូលហេតុទូទៅនៃការកន្ត្រាក់កដៃគឺការដួលនៅលើដៃដែលលាតសន្ធឹង។ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 ) មូលហេតុទូទៅផ្សេងទៀតរួមមាន:
របួសការងារហួសកម្រិត។
កិច្ចការផ្ទះ និងកិច្ចការ។
កីឡារួមមាន ជិះស្គី កាយសម្ព័ន្ធ បាល់បោះ ជិះស្គីលើទឹកកក វាយកូនគោលលើទឹកកក និងកីឡាទំនាក់ទំនង។
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនឹងធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអំពីការកន្ត្រាក់កដៃ ដោយផ្អែកលើរោគសញ្ញា និងមូលហេតុរបួស។ ការថតកាំរស្មីអ៊ិច គឺជារូបភាពដំបូងគេបង្អស់ ដើម្បីលុបបំបាត់ការបាក់ឆ្អឹង។ ការធ្វើតេស្តផ្សេងទៀតអាចរួមមាន:
រូបភាពអនុភាពម៉ាញេទិក - MRI
ការថតកាំរស្មីអ៊ិច - ការស្កេន CT
Arthrogram - កាំរស្មីអ៊ិចជាមួយនឹងការលាបពណ៌ផ្ទុយ
ការព្យាបាល
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាកដែលមិនមែនជាស្តេរ៉ូអ៊ីត ដូចជា Aleve, Advil, Motrin និងអាស្ពីរីន អាចព្យាបាលការឈឺចាប់ និងការរលាក។ ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃការកន្ត្រាក់កដៃកំណត់ថាតើត្រូវការការព្យាបាលបន្ថែមដែរឬទេ។ Sprains គួរតែត្រូវបានព្យាបាលដំបូងជាមួយនឹងពិធីការ RICE (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 )
សម្រាក
កាត់បន្ថយការប្រើកដៃដែលរងរបួសយ៉ាងហោចណាស់ពីរថ្ងៃ។
ពាក់ម្ជុលសម្រាប់ជំនួយ។
ជៀសវាងចលនាភ្លាមៗ។
ជៀសវាងការដាក់សម្ពាធខ្លាំងពេកនៅលើកដៃ។
ទឹកកក
កញ្ចប់ត្រជាក់ត្រូវបានណែនាំជាច្រើនដងក្នុងមួយថ្ងៃរយៈពេល 20 នាទី ដើម្បីកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ និងហើម។
បង្ហាប់
រុំកដៃដោយបង់រុំយឺត ឬកាសែត Kinesio ដើម្បីជួយកាត់បន្ថយការហើម។
កម្ពស់
ដើម្បីកាត់បន្ថយការហើម សូមប្រើខ្នើយដើម្បីលើកដៃឡើងខ្ពស់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន លើសពីកម្រិតបេះដូងរបស់អ្នក។
ការស្ពឹកថ្នាក់ទី 1 ជាធម្មតាជាសះស្បើយជាមួយនឹងការថែទាំជាមូលដ្ឋានក្នុងរយៈពេលមួយឬពីរសប្តាហ៍។
ការស្ពឹកនៅថ្នាក់ទី 2 ជារឿយៗតម្រូវឱ្យពាក់ដង្កៀបសម្រាប់រយៈពេលយូរ ខណៈពេលដែលសរសៃចងជាសះស្បើយ ដែលអាចចំណាយពេលរហូតដល់ XNUMX សប្តាហ៍។ (សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ ឆ្នាំ 2018 )
ដង្កៀបដែលអាចដោះចេញបាន គួរតែពាក់នៅពេលប្រើដៃ។
វាអាចត្រូវបានដកចេញនៅពេលសម្រាកនៅពេលយប់និងពេលងូតទឹក។ (សេវាសុខភាពជាតិឆ្នាំ ២០២០ )
បុគ្គលអាចត្រូវការដង្កៀបសម្រាប់មួយសប្តាហ៍ ឬច្រើនជាងនេះ។
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពក៏អាចណែនាំឱ្យធ្វើលំហាត់ដែលលាតសន្ធឹងដើម្បីយកឈ្នះលើភាពរឹង និងទទួលបានភាពចល័តឡើងវិញ។ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 ) ការព្យាបាលដោយចលនា ការព្យាបាលដោយការងារ ឬការព្យាបាលដោយអ្នកព្យាបាលដៃដែលមានការបញ្ជាក់ក៏អាចកាត់បន្ថយការឈឺចាប់ និងធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវចលនា និងកម្លាំងផងដែរ។
ការព្យាបាលស្នាមប្រេះនៅថ្នាក់ទី 3 ជារឿយៗតម្រូវឱ្យមានការវះកាត់។ សរសៃពួរថ្នាក់ទី 3 រួមទាំងការបាក់ឆ្អឹង ជារឿយៗត្រូវការការបោះចោលរយៈពេលប្រាំមួយសប្តាហ៍ដើម្បីឱ្យឆ្អឹងជាសះស្បើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ ឆ្អឹងក៏អាចត្រូវការវីស ឬខ្សភ្លើងបណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បីទប់វានៅទីតាំងត្រឹមត្រូវ។ (Vannabouathong, C. et al., 2018 ) របួសកដៃធ្ងន់ធ្ងរក៏អាចត្រូវការការវះកាត់ដើម្បីជួសជុលសរសៃចងដែលរងរបួសផងដែរ។ ប្រសិនបើសរសៃចងដើមមិនអាចជួសជុលបាន ដុំសរសៃពួរអាចត្រូវបានប្រើដើម្បីស្ថាបនាវាឡើងវិញ។ (សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ ឆ្នាំ 2020 )
ពេលវេលាព្យាបាល
ការកន្ត្រាក់ពីកម្រិតស្រាលទៅមធ្យមជាធម្មតាជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍ដោយគ្មានផលវិបាករយៈពេលវែង។ (សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ ឆ្នាំ 2018 ) ការព្យាករណ៍សម្រាប់ការឈឺកដៃធ្ងន់ធ្ងរមានភាពប្រសើរឡើងជាមួយនឹងការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាលដំបូង។ បន្ទាប់ពីការវះកាត់ សរសៃចងជាធម្មតាជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពី 12 ទៅ 12 សប្តាហ៍ ប៉ុន្តែអាចចំណាយពេលពី XNUMX ទៅ XNUMX ខែដើម្បីឱ្យមុខងារត្រឡប់ទៅធម្មតាវិញ។ (បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិកឆ្នាំ 2024 )
ការរងរបួសនិងគ្លីនិកវេជ្ជសាស្ត្រមុខងារ
គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលដំណើរការសម្រាប់អ្នក បំបាត់ការឈឺចាប់, ស្តារមុខងារឡើងវិញ ការពាររបួស និងជួយបន្ធូរបន្ថយបញ្ហាតាមរយៈការកែតម្រូវដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ផ្លូវទៅកាន់ការព្យាបាលរបួសផ្ទាល់ខ្លួន
VIDEO
ឯកសារយោង
សេវាសុខភាពជាតិ។ (ឆ្នាំ ២០២០)។ ដំបូន្មានបន្ទាប់ពីកន្ត្រាក់កដៃ។ www.ruh.nhs.uk/patients/patient_information/ORT_057_Advice_after_a_wrist_sprain.pdf
បណ្ឌិតសភាវះកាត់ឆ្អឹងរបស់អាមេរិក។ (២០២៤)។ រមួលកដៃ។ orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/wrist-sprains
អភិសេក ព្រិកហាំ។ (២០២៥)។ រមួលកដៃ។ www.massgeneralbrigham.org/en/patient-care/services-and-specialties/sports-medicine/conditions/hand-arm/wrist-sprain
សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ។ (2017)។ កាយវិភាគសាស្ត្រ 101: សន្លាក់កដៃ។ www.assh.org/handcare/blog/anatomy-101-wrist-joints
បណ្ណាល័យជាតិវេជ្ជសាស្ត្រ។ (២០២១)។ របួសកដៃនិងភាពមិនប្រក្រតី។ ទាញយកពី medlineplus.gov/wristinjuriesanddisorders.html
សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ។ (2018)។ សន្លាក់ដៃជើង។ www.assh.org/handcare/condition/sprained-wrist
Vannabouathong, C., Ayeni, OR, & Bhandari, M. (2018). ការពិនិត្យនិទានរឿងស្តីពីការបាក់ឆ្អឹងនៃអវយវៈខាងលើ និងខាងក្រោម។ ការយល់ដឹងអំពីឱសថសាស្ត្រ។ ជំងឺរលាកសន្លាក់ និងជំងឺនៃប្រព័ន្ធ musculoskeletal, 11, 1179544118809050។ doi.org/10.1177/1179544118809050
សង្គមអាមេរិចសម្រាប់ការវះកាត់ដៃ។ (ឆ្នាំ ២០២០)។ Scapholunate សរសៃចងរហែក។ www.assh.org/handcare/condition/scapholunate-torn-ligament
by វេជ្ជបណ្ឌិត Alex Jimenez DC, APRN, FNP-BC, CFMP, IFMCP ការរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន , អនាម័យគេង
បុគ្គលដែលគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់នៅពេលយប់អាចមានអារម្មណ៍ថាវាច្រើនយ៉ាង។ តើការគេងមិនលក់ ឬជំងឺដំណេកផ្សេងទៀតអាចរួមចំណែកដល់បំណុលដំណេកដែលបង្គរបានដែរឬទេ?
បំណុលដេក
បំណុលនៃការគេងគឺជាភាពខុសគ្នារវាងបរិមាណនៃការគេងដែលមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការ និងចំនួនដែលពួកគេទទួលបាន។ វាអាចកកកុញតាមពេលវេលា និងអាចជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់សុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។
តើវាគឺជាអ្វី?
ដោយមិនគិតពីមូលហេតុ បំណុលនៃការគេង ឬហៅថា ឱនភាពនៃការគេង គឺជាបរិមាណនៃការបាត់បង់ដំណេកដែលបណ្តាលមកពីការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់។ (Harvard Health Publishing, 2019 ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើរាងកាយត្រូវការការគេងប្រាំបីម៉ោងក្នុងមួយយប់ ប៉ុន្តែទទួលបានត្រឹមតែប្រាំមួយ វាបានប្រមូលបំណុលគេងពីរម៉ោងសម្រាប់យប់ជាក់លាក់នោះ។ នេះអាចកើតឡើងដោយសារតែការរឹតបន្តឹងការគេង ដែលចំណាយពេលគេងតិចពេក ដែលអាចផ្តល់ផលវិបាកយ៉ាងសំខាន់ ជាពិសេសប្រសិនបើបំណុលកើនឡើង។
ផលប៉ះពាល់
ការគេងមិនលក់មានទំនាក់ទំនងទៅនឹងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវកាយផ្សេងៗរួមមាន៖
ការផ្តោតអារម្មណ៍ខ្សោយ ឬការចងចាំរយៈពេលខ្លី
ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តនិងការថប់បារម្ភ
សំពាធឈាមឡើងខ្ពស់
ជំងឺបេះដូង
ជម្ងឺទឹកនោមផ្អែម
ជំងឺតំរងនោម
ការគេងមិនលក់ក៏អាចរួមចំណែកដល់ផលវិបាកសុខភាពរយៈពេលវែងផ្សេងទៀត។ បុគ្គលម្នាក់ៗអាចមានការភ័ន្តច្រឡំ និងអាចបង្កើនហានិភ័យនៃការស្លាប់។ (Colten HR, Altevogt BM, & Institute of Medicine (US) Committee on Sleep Medicine and Research, 2006 ) រោគសញ្ញានៃភាពមិនស្រួល និងការឈឺចាប់ក៏កាន់តែអាក្រក់ទៅៗដោយការគេងមិនបានល្អ។
មូលហេតុផ្សេងទៀត
មូលហេតុដែលអាចកើតមានផ្សេងទៀតនៃគុណភាពនៃការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់អាចរាប់បញ្ចូលទាំងបុគ្គលដែលមានបញ្ហានៃការគេងដូចជាការគេងមិនលក់ ការគេងមិនដកដង្ហើម ឬជំងឺចង្វាក់ circadian ដែលអាចនាំអោយមានរោគសញ្ញាដែលស្រដៀងនឹងជំងឺដែលកើតឡើងជាមួយនឹងការគេងមិនលក់។ (នាយកដ្ឋានសរសៃប្រសាទនៃសាកលវិទ្យាល័យ Columbia ឆ្នាំ 2022 ) ទោះបីជាទទួលបានម៉ោងគេងគ្រប់គ្រាន់ក៏ដោយ វាអាចបែកខ្ញែក ដែលបណ្តាលឱ្យងងុយគេងពេលថ្ងៃ និងបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗទៀត។ សញ្ញាខ្លះនៃបំណុលគេងរួមមាន:
មានអារម្មណ៍អស់កម្លាំងពេញមួយថ្ងៃ។
មានបញ្ហាក្នុងការផ្តោតអារម្មណ៍ និងប្រតិកម្ម។
មានអារម្មណ៍តានតឹង ក្រៀមក្រំ ឬព្រួយបារម្ភក្នុងស្ថានភាពសង្គម។
មានការលំបាកក្នុងការវិនិច្ឆ័យអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ។
ទោះបីជាបន្ទាប់ពីម៉ោងគេងគ្រប់គ្រាន់ក៏ដោយ បុគ្គលដែលភ្ញាក់ពីដំណេកដោយមានអារម្មណ៍មិនស្រស់ស្រាយ ប្រហែលជាត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យគេង ឬអ្នកឯកទេសសម្រាប់ការធ្វើតេស្តដំណេក។
ការចេញពីបំណុលដេក
ជាសំណាងល្អ ផលប៉ះពាល់រយៈពេលខ្លីនៃការគេងមិនលក់អាចត្រលប់មកវិញជាមួយនឹងការសម្រាកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។ ដើម្បីងើបពីបំណុលគេង បុគ្គលម្នាក់ៗអាចសាកល្បង៖ (Harvard Health Publishing, 2019 )
ចូលទៅក្នុងទម្លាប់ពេលចូលគេងធម្មតា។
ប្រើពេលគេងពេលរសៀលក្នុងកម្រិតមធ្យម។
ជៀសវាងសារធាតុរំញោច ជាពិសេសនៅពេលរសៀល ឬពេលល្ងាច។
ចូលគេងមុន។
ចាប់បានដោយការចូលគេងនៅថ្ងៃចុងសប្តាហ៍។
រក្សាកំណត់ហេតុនៃការគេង។
ការផ្លាស់ប្តូរពូករបស់ពួកគេ។ និយាយជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត។
ថ្វីត្បិតតែការគេងមិនលក់ប៉ះពាល់ដល់មនុស្សគ្រប់រូបក៏ដោយ ក៏មនុស្សចាស់ហាក់ដូចជាងើបឡើងវិញលឿនជាងមនុស្សវ័យជំទង់។ ដំបូងឡើយ បុគ្គលម្នាក់ៗអាចតម្រូវឱ្យគេងយូរជាងមធ្យម ដើម្បីទូទាត់សងសម្រាប់ការខាតបង់នាពេលថ្មីៗនេះ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលការបំពេញតម្រូវការនៃការគេងប្រចាំថ្ងៃ និងការធ្វើតាមការណែនាំអំពីការគេងឱ្យបានល្អជាងមុន ដើម្បីការពារសុខភាព និងសុខុមាលភាពគឺមានសារៈសំខាន់។ (Colten HR, Altevogt BM, & Institute of Medicine (US) Committee on Sleep Medicine and Research, 2006 )
ការរងរបួសនិងគ្លីនិកវេជ្ជសាស្ត្រមុខងារ
បុគ្គលដែលតស៊ូជាមួយនឹងការគេងមិនលក់ ឬបញ្ហានៃការគេងផ្សេងទៀតដែលប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការគេងឱ្យបានស្កប់ស្កល់ គួរតែពិគ្រោះជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពរបស់ពួកគេអំពីការទទួលបានការវាយតម្លៃ និងការព្យាបាលដើម្បីឱ្យគេងលក់ស្រួល ជៀសវាងផលប៉ះពាល់នៃការគេងមិនលក់ និងការស្តារសុខភាពឡើងវិញ។ តាមរយៈការអនុវត្តនៃការគេងឱ្យមានសុខភាពល្អ និងការស្នាក់នៅក្នុងរបៀបរស់នៅ បុគ្គលម្នាក់ៗអាចងើបឡើងវិញពីបំណុលនៃការគេង និងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍នៃការសម្រាកប្រកបដោយគុណភាពឡើងវិញ។ ក ក្រុមព្យាបាល chiropractic អាចវាយតម្លៃស្ថានភាពរបស់អ្នក និងបង្កើតផែនការព្យាបាលតាមតម្រូវការ។ គ្លីនិកព្យាបាលរបួស និងឱសថព្យាបាលរបួស ធ្វើការជាមួយអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពបឋម និងអ្នកឯកទេស ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសុខភាព និងសុខភាពល្អបំផុត។ យើងផ្តោតលើអ្វីដែលមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់អ្នកក្នុងការបំបាត់ការឈឺចាប់ ស្តារមុខងារឡើងវិញ ការពាររបួស និងជួយបន្ធូរបន្ថយបញ្ហាតាមរយៈការកែតម្រូវដែលជួយឱ្យរាងកាយរៀបចំខ្លួនឡើងវិញ។ ពួកគេក៏អាចធ្វើការជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តផ្សេងទៀតដើម្បីរួមបញ្ចូលផែនការព្យាបាលដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសាច់ដុំ។
ផ្លាស់ទីកាន់តែប្រសើរ រស់នៅកាន់តែប្រសើរ ការថែទាំព្យាបាលតាមបែប Chiropractic
VIDEO
ឯកសារយោង
ការបោះពុម្ពផ្សាយសុខភាពរបស់ហាវ៉ាដ។ (2019)។ ការគេងតាមចុងសប្តាហ៍នឹងមិនជួសជុលផលប៉ះពាល់នៃការគេងមិនលក់នៅលើចង្កេះរបស់អ្នកទេ។ ប្លុកសុខភាពរបស់ហាវ៉ាដ។ www.health.harvard.edu/blog/weekend-catch-up-sleep-wont-fix-the-effects-of-sleep-deprivation-on-your-waistline-2019092417861
Colten, HR, Altevogt, BM, & Institute of Medicine (US) Committee on Sleep Medicine and Research (Eds.) (២០០៦)។ ការគេងមិនលក់ និងការគេងមិនលក់៖ បញ្ហាសុខភាពសាធារណៈដែលមិនអាចដោះស្រាយបាន។ សារព័ត៌មាន National Academy Press (សហរដ្ឋអាមេរិក) ។
នាយកដ្ឋានសរសៃប្រសាទនៃសាកលវិទ្យាល័យ Columbia ។ (២០២៤)។ ជំងឺនៃការគេង។ www.neurology.columbia.edu/patient-care/specialties/sleep-disorders?id=42069
